Op zaterdag 28 november is het zover, dan worden de twee laureaten en één hoofdwinnaar van de Wase Erfgoedprijs 2020 bekendgemaakt. Tijd dus om even kennis te maken met de jury. Zij hadden de bijzonder moeilijke taak om uit de maar liefst 23 genomineerde projecten de meest inspirerende te kiezen. Geen sinecure!
Wie zijn deze juryleden precies en waarom vinden ze erfgoed zo bijzonder en belangrijk? We vroegen het hen zelf. Bijt de spits af: Martine Pieteraerens, beleidsmedewerker Erfgoed bij de provincie Oost-Vlaanderen.
Waar komt jouw passie voor erfgoed vandaan?
“Interesse voor het erfgoed, en dan vooral voor de zorg ervoor, kreeg ik mee van mijn vader, denk ik. Hij was huisschilder en af en toe moest hij ook eens het interieur van een kerk schilderen. Als klein meisje deed ik niets liever dan meegaan en kijken naar al dat moois in een kerk. Die interesse is aangewakkerd door een leraar geschiedenis in het middelbaar (ik volgde les in het Sint-Catharinacollege van Geraardsbergen) die heel boeiend kon vertellen en je meenam in zijn geschiedenisverhaal. Ik wou er meer over weten en vatte de studies kunstgeschiedenis en oudheidkunde aan (nu: kunstwetenschappen) aan de Rijksuniversiteit (nu: UGent).”
Welke criteria hanteer je bij het beoordelen van inzendingen Wase Erfgoedprijs onroerend erfgoed?
“Vanuit het reglement van de prijs worden al instructies aangereikt uiteraard, maar ik vind het persoonlijk altijd belangrijk om na te gaan of het project een voorbeeldfunctie kan vervullen en dit kan op meerdere manieren: het project kan een methodiek aanwenden die innovatief is en tot navolging strekt, of het project heeft een impact op zijn omgeving (een soort opwaardering van).”
Wanneer is volgens jou een erfgoedproject echt geslaagd?
“Wanneer het nagevolgd wordt. Of als het aanleiding geeft tot het samenbrengen van mensen rond eenzelfde doel: het bewaren en versterken van onroerend erfgoed in hun omgeving.”
Het grootste misverstand rond erfgoed is dat men een toestand wil bevriezen.
Dat is zeker niet de manier waarop men vandaag met erfgoed omgaat
We denken vaak aan gebouwen en monumenten. Wat zien we volgens jou al te snel over het hoofd?
“Als we het over erfgoed hebben, wordt al vlug gedacht in termen van beschermde monumenten. Maar naast de beschermde monumenten is er tal van onroerend erfgoed die de charme en de eigenheid van een streek of een regio uitmaken en die geen officiële bescherming genieten. Denk maar aan de vele kapelletjes of solitaire bomen in het landschap. En dat brengt mij bij het houtig en landschappelijk erfgoed, een ‘soort’ erfgoed waar men dikwijls achteloos aan voorbij gaat en waarvan men niet altijd beseft dat dat landschap er niet zo maar gekomen is; dat dat landschap ook een verleden heeft.”
Wat is volgens jou het grootste misverstand rond (Waas) erfgoed?
Het grootste misverstand dat ik dikwijls hoor rond erfgoed (of dit nu ‘Waas’ is of niet) is dat men als men het erfgoed wil behouden, men een toestand wil bevriezen. Dat is zeker niet de manier waarop men vandaag met erfgoed omgaat. Het leren kennen van de geschiedenis van een gebouw (of ander onroerend erfgoed) toont ons hoe we met een gebouw vandaag moeten omgaan: met respect voor wat nog authentiek getuigt van dat verleden, rekening houdend met de rol die het erfgoed vandaag inneemt en kansen latend om het verder te ontwikkelen zonder afbreuk te doen aan die authenticiteit. Of zoals Godfried Bomans (1913-1971): “De geschiedenis is het heden gezien door de toekomst”.”